آشنایی با تجهیزات و دستگاه های آزمایشگاه متالوژی

دستگاه های آزمایشگاه متالوژی یک دستگاه مجهز و پیشرفته است که در آزمایشگاه‌های متالوژی بر روی موادی از جمله فلزات، پلیمرها، مواد پیشرفته، سرامیک ها و مواد نانو کار می‌کنند. در آزمایشگاه‌های متالوژی کارهایی از قبیل بررسی علت تخریب و شکست قطعات صنعتی، بررسی علت های خوردگی و مشخص کردن طول عمر باقیمانده انجام می شود. علاوه بر این ها،  پژوهش های آزمایشگاهی در زمینه مهندسی مواد متالورژی، مکانیکی، فیزیکی، صنعتی و استخراجی می باشند که همه این آزمایش ها و پژوهش ها با مجهزترین دستگاه های آزمایشگاه متالوژی انجام می شوند. در این مقاله قصد داریم در مورد آزمایشات و دستگاه هایی که در آزمایشگاه متالوژی استفاده می شوند صحبت کنیم و با ویژگی ها و کاربرد های هر کدام آشنا شویم، پس با تجهیزات آزمایشگاهی زرین پیرکس همراه باشید.

متالوژی یا متالورژی

با مطرح شدن اسم دستگاه های آزمایشگاه متالوژی این سوال پیش می آید که متالوژی چیست؟ رشته متالوژی یک رشته قدیمی و دیرینه است و سابقه طولانی دارد. از زمانی که انسان فلز را شناخت، علم متالوژی به عنوان یک هنر مطرح شد. در علم فلزشناسی به فن آوری فلزات، فرآیند ذوب و تمام فن و فنونی که روی فلزات انجام می شود، پرداخته می شود. به طوری که می توان ادعا کرد که صنعت متالوژی یک صنعت مادر است و هر چقدر زمان می گذرد اهمیت این علم، آزمایش های مربوط به آن و دستگاه آزمایشگاه متالوژی در آزمایشگاه ها بیشتر میشود. چون همان طور که میدانید فلزات همیشه نقش مهمی در زندگی بشر داشته و دارند و با گذشت زمان نقش آن نیز آشکار تر می شود. بنابراین اهمیت این علم و تجهیزات آن از جمله دستگاه آزمایشگاه متالوژی هم بیشتر و بیشتر می شود. بنابراین امروزه متالوژی جایگاه مستقلی پیدا کرده است و به دو بخش کلی، متالوژی صنعتی و متالوژی استخراجی تقسیم شده است. این دو بخش در دانشگاه های امروزی با عنوان گرایش های رشته مهندسی متالوژی شناخته می شوند.

در متالوژی صنعتی کار بر روی فلزات انجام می شود و در متالوژی استخراجی ، مواردی شامل جدا کردن فلزات، سنگ معدن، تصفیه آن ها و انواع انفعالات شیمیایی است. البته در هر کدام از این دو بخش از دستگاه های آزمایشگاهی ویژه ای  استفاده می شود.

 انواع دستگاه آزمایشگاه متالوژی

ترمومتر

یک نوع دستگاه در آزمایشگاه متالوژی می باشد که از آن برای اندازه گیری دما و میزان حرارت استفاده می شود.

شعاع سنج

یک نوع دیگر از انواع دستگاه آزمایشگاه متالوژی است که میتواند قوس های محدب و مقعر را اندازه گیری کند.

ساعت اندیکاتور

یک نوع دیگر دستگاه آزمایشگاه متالوژی است که از آن برای اندازه گیری انحناهای قطعات استفاده می شود.

دستگاه سختی سنج

نوع دیگر دستگاه آزمایشگاه متالوژی است که  برای اندازه گیری سختی فلزات کاربرد دارد.

دستگاه فرز

نمونه دیگری از انواع دستگاه آزمایشگاه متالوژی است که برای از بین بردن زنگ زدگی، خوردگی و فرز کاری فلزات و سنگ ها از آن استفاده میشود.

شیار زن ضربه

شیار زن ضربه ، نوع دیگر دستگاه آزمایشگاه متالوژی است که از آن برای ایجاد شیار یا برش های قوی استفاده می شود.

دوربین میکروسکپی

این دستگاه یک نوع از انواع مختلف دستگاه های آزمایشگاه متالوژی است که آزمایشگاه های متالوژی با در اختیار داشتن آن می توانند با بزرگ نمایی 1000 برابر و مجهز بودن به دوربین، به بررسی ساختار میکروسکپی فلزات بپردازند و تصاویر میکروسکپی را تهیه کنند. دوربین میکروسکوپی ابزاری بسیار مهم است که جهت تشخیص و آنالیز ساختار های آلیاژ ها و فلز ها کاربرد دارد. به طور کلی میتوان گفت دوربین میکروسکوپی ابزاری مناسب برای تحقیق بر روی ماهیت فلزات است.

میکرومتر

میکرومتر ها انواع دیگری از دستگاه آزمایشگاه متالوژی هستند که به ریز سنج نیز مشهور هستند، میکرومتر ابزار دقیق تری نسبت به کولیس است و برای اندازه گیری ضخامت فلزات از آن استفاده می شود.

دستگاه ضربه 300

نوع دیگری از دستگاه آزمایشگاه متالوژی می باشد که از آن برای اندازه گیری مقاومت نسبت ضربه در رابطه با فلزات استفاده می شود.

کولیس دیجیتال

انواع دقیقی از دستگاه های آزمایشگاه متالوژی است  که در جهت اندازه گیری عمق از آن استفاده می شود. اندازه گیری قطر، شیار های داخلی و خارجی هم جز موارد استفاده از کولیس است.

دیگر دستگاه های استفاده شده در آزمایشگاه متالوژی عبارتند از:

• دستگاه کشش خمش
• گیج جوش
• ترکمتر
• صفحه تراش
• سنگ مغناطیسی
• ثبات دما و رطوبت
• ترازوی دیجیتالی

چه آزمایش هایی در آزمایشگاه متالوژی اجرا می شود؟

تمامی آزمایش های انجام شده در آزمایشگاه های متالوژی با دقت تمام توسط دستگاه های مخصوص انجام می شوند که به تعدادی از آن ها در ذیل اشاره می شود:

1-آزمایش آنالیز شیمیایی: در این آزمایش ها ، تجزیه شیمیایی به دو روش انجام می شود: روش شیمی تر و روش اسپکتروفتومتری. در این نوع آزمایش ، دستگاه آزمایشگاه متالوژی خیلی دقیق و حساس است.

2- آزمون های غیر مخرب: این آزمون برای اندازه گیری ضخامت پوشش های غیر آهنی و پوشش های هادی صورت می گیرد. در مورد اول از روش الکترومغناطیسی و در مورد  دوم از روش غیر الکترومغناطیسی برای فلز هایی مانند آلومینیوم، مس و فولاد استفاده می شود.

آزمایش های فلزشناسی : مواردی شامل متالوگرافی، تعیین اندازه دامنه، تعیین نوع ناخالصی، تعیین ریزساختار فلز های آهنی و غیر آهنی،  زیر ساختارهای معمولی،  تعیین ضخامت پوشش ها، تعیین درصد حجمی فاز که جز موارد فلزشناسی هستند، در آزمایشگاه های متالوژی صورت می گیرند.

3-آزمایش های محصولات فلزی:  شامل آزمایش‌هایی مثل آزمایش های ورق، زنجیر، انواع لوله، انواع گل، میخ و قطعات جوشکاری، انواع شیرآلات، انواع تیرآهن، انواع واشر و انواع ریل می باشد که در آزمایشگاه های متالوژی صورت می گیرند.

4-آزمایش های خواص مکانیکی : این آزمون و آزمایش ها شامل آزمون ثابت فنر، آزمون خمش، آزمون کشش عرضی و آزمون فشار می باشند که قابل انجام در آزمایشگاه های متالوژی می باشند.

امیدواریم