آزمایش خاک یکی از مهم ترین زمینه های ژئوتکنیک و مهندسی عمران بوده که در طراحی روسازی، مخازن و سایر سازه‌ها کاربرد دارد. آزمایشگاه ژئوتکنیک اطلاعات مفیدی را در خصوص مکانیزم رفتاری انواع مختلف خاک مانند سیلت، رس، ماسه، شن و سنگ ها ارائه می‌کند. با توجه به کاربرد وسیع آزمایش‌های مکانیک خاک تهیه و خرید تجهیزات آزمایشگاه مکانیک خاک نیز اهمیت فراوانی دارد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای آزمایش خاک، تعیین ظرفیت باربری خاک با توجه به مشخصه‌های آن می‌باشد. روشهایی مانند گمانه‌زنی و طبقه‌بندی چشمی پیش از شروع آزمایشات اصلی کاربرد فراوانی دارد.
کاربرد آزمایشگاه خاک و بتن
خصوصیات مکانیکی خاک از عواملی هستند که بر طراحی، ساخت، عملکرد و دوام سازه ها تاثیر می‌گذارند. خدمات آزمایشگاه خاک و بتن جهت بررسی خصوصیات خاک شامل موارد زیر است:
- تعیین پارامترهای فیزیکی از جمله تعیین وزن مخصوص، تراکم و تعیین توده ویژه (Gs)، شناسایی نوع خاک و طبقه‌بندی خاک
- آزمایش‌های مربوط به تراوش مانند نفوذپذیری با هد ثابت و افتان برای خاک‌های درشت‌دانه و ریزدانه
- تعیین نفوذپذیری شیرابه در خاک، تعیین نفوذ پذیری ژئوتکستایل ها و ژئونت ها
- آزمایش سه محوری و تک‌محوری با قطرهای مختلف و برش مستقیم در ابعاد مختلف
- آزمایش اندازه‌گیری پارامترهای مقاومت برشی خاک
- ارائه توصیه‌های لازم به کارفرما
- انجام سایر موارد مربوطه
- ارائه گزارش به کارفرما
پارامترهای مورد بررسی در آزمایشگاه خاک
پارامترهای مورد بررسی در آزمایشگاه خاکپارامترهای زیر برای بررسی خاک ساخت و ساز، میزان مقاومت در برابر زلزله، سدسازی و … به کار می‌رود
- استاندارد تعیین درصد رطوبت خاک
- استاندارد دانه‌بندی مکانیک خاک
- استاندارد تعیین حدود آتربرگ در خاک‌ها (تعیین حد روانی)
- استاندارد تعیین حدود آتربرگ در خاک‌ها “تعیین حد خمیری”
- استاندارهای تراکم “روش تراکم پراکتور معمولی”
- استاندارهای تراکم “روش تراکم اصلاح شده”
- استاندارد تعیین وزن مخصوص خاک در آزمایشگاه
- استاندارد وزن مخصوص خاک در محل “به روش مخروط”
- استاندارد وزن مخصوص مصالح ریزدانه
تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه مکانیک خاک
برای انجام موارد ذکر شده در آزمایشگاه نیاز به تجهیزات مورد نیاز خاک است که به معرفی چند نمونه از آنها می‌پردازیم:
میکسر هیدرومتری: این دستگاه برای دانه‌بندی ریزدانه به کار می‌رود.
هیدرومتری: این دستگاه برای اندازه‌گیری چگالی خاک استفاده می‌شود.
شیکر برقی: از این دستگاه جهت حرکت یکنواخت در انجام آزمایش تعیین ارزش ماسه‌ای استفاده می‌شود.
مزور شیشه‌ای : این ابزار جهت اندازه‌گیری برخی از محلول‌ها استفاده می‌شود.
دیتالاگر: جهت محاسبه کلی اطلاعات و ارسال آن به کامپیوتر دارد.
پنتومتر: از این وسیله برای تعیین میزان بارپذیری خاک و مقدار مقاومت نفوذی خاک استفاده می‌شود.
