بورت ساده شفاف مدرج ؛ کاربردها، انواع و مشخصات

🔬 تعریف بورت ساده:

بورت ساده (یا بورت شیشه‌ای) یکی از ابزارهای دقیق آزمایشگاهی است که برای اندازه‌گیری حجم دقیق محلول‌ها به‌ویژه در عملیات تیتراسیون استفاده می‌شود و شامل یک لوله شیشه‌ای بلند و مدرج است که در انتهای آن یک شیر (معمولاً از جنس شیشه یا تفلون) برای کنترل جریان مایع قرار دارد. این وسیله به‌صورت عمودی روی پایه بورت نصب می‌شود و با استفاده از شیر، می‌توان محلول را به‌صورت قطره‌ای یا پیوسته خارج کرد.

⚙️ اجزای بورت ساده:

1. لوله شیشه‌ای مدرج: برای تعیین دقیق حجم محلول مصرف‌شده.
2. شیر خروجی (stopcock): برای تنظیم جریان محلول.
3. نوک خروجی بورت: برای هدایت محلول به ارلن یا بشر.
4. قیف (در صورت نیاز): برای پر کردن آسان محلول داخل بورت.

✅ کاربردهای بورت ساده در آزمایشگاه:

1. تیتراسیون (Titration):
   • مهم‌ترین کاربرد بورت، در تیتراسیون‌های اسید-باز، اکسایش-کاهش، کمپلکس‌سنجی و رسوب‌سنجی است.
   • به‌کمک بورت می‌توان محلول استاندارد را قطره‌قطره به محلول نمونه اضافه کرد تا واکنش کامل شود و نقطه پایانی مشخص گردد.
2. اندازه‌گیری حجم دقیق محلول‌ها:
   • در مواردی که نیاز به دقت بالا در اندازه‌گیری حجم یک مایع وجود دارد، بورت گزینه مناسبی است.
3. آزمایش‌های آموزشی:
   • در کلاس‌های شیمی برای آموزش روش‌های تیتراسیون و کار با ابزار دقیق به دانش‌آموزان و دانشجویان.

🎯 مزایای بورت ساده:

• دقت بالا در اندازه‌گیری حجم محلول.
• امکان کنترل دقیق سرعت خروج محلول.
• مناسب برای واکنش‌هایی که نیاز به افزودن تدریجی واکنش‌دهنده دارند.

🛠️ نکات مهم هنگام استفاده:

• قبل از استفاده باید با آب مقطر و سپس با محلول موردنظر شسته شود.
• باید بدون حباب هوا پر شود.
• از بالا نباید پر شود (محلول باید زیر خط صفر باشد).
• در حین تیتراسیون باید از بالا به پایین خوانده شود تا خطای دید به حداقل برسد.

انواع بورت ساده از نظر مدل شیــــــــــر

بورت ساده از نظر مدل شیر (شیر خروجی یا استوپ‌کاک) به چند نوع تقسیم می‌شود، که هر کدام کاربرد و ویژگی خاص خود را دارند. تفاوت این شیرها در جنس، دقت کنترل جریان، مقاومت شیمیایی و سهولت کاربری است.

✅ انواع بورت ساده بر اساس نوع شیر:

1. بورت با شیر شیشه‌ای (Glass Stopcock)

🔹 ویژگی‌ها:

• شیر از جنس شیشه‌ی سخت و مقاوم (معمولاً بوروسیلیکات).
• قطعات شیشه‌ای روی هم می‌لغزند (با کمک گریس مخصوص).
• نیاز به نگهداری و روانکاری دوره‌ای دارد.

🔹 مزایا:

• مقاوم در برابر بیشتر مواد شیمیایی (به‌ویژه اسیدها و بازهای ضعیف).
• دقت بالا در کنترل جریان.

🔹 معایب:

• شکننده و حساس به ضربه.
• در صورت عدم استفاده از گریس، ممکن است گیر کند یا نشت دهد.

🔹 کاربرد:

• در تیتراسیون‌های معمولی و عمومی (در محیط‌های آموزشی و تحقیقاتی).
• زمانی که از محلول‌های ناسازگار با پلاستیک استفاده می‌شود.

2. بورت با شیر تفلونی (PTFE Stopcock)

🔹 ویژگی‌ها:

• شیر از جنس پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE) یا همان تفلون ساخته شده است.
• نیاز به گریس ندارد.

🔹 مزایا:

• مقاوم در برابر بیشتر مواد خورنده (حتی اسیدها و بازهای قوی).
• گیر نمی‌کند؛ روان و راحت کار می‌کند.
• عمر طولانی‌تر و نگهداری آسان‌تر از نوع شیشه‌ای.

🔹 معایب:

• ممکن است در دماهای بالا تغییر شکل دهد.
• نسبت به شیشه کمی گران‌تر است.

🔹 کاربرد:

• در تیتراسیون‌هایی که با مواد شیمیایی خورنده یا حساس سر و کار دارند.
• مناسب برای استفاده‌ی مکرر در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و صنعتی.

3. بورت با شیر پلاستیکی معمولی (Plastic Stopcock)

🔹 ویژگی‌ها:

• شیر از جنس پلی‌پروپیلن یا پلی‌اتیلن.
• برای استفاده در بورت‌های ارزان‌تر.

🔹 مزایا:

• سبک و ارزان.
• مناسب برای کارهای آموزشی ابتدایی.

🔹 معایب:

• مقاومت شیمیایی پایین‌تر نسبت به تفلون.
• دقت کنترل جریان کمتر.
• زودتر فرسوده می‌شود.

🔹 کاربرد:

• در مدارس یا برای آموزش مفاهیم پایه شیمی.
• زمانی که دقت بسیار بالا مورد نیاز نیست.

📊 جدول مقایسه‌ای بین بورت ساده شیر تفلون و بورت ساده شیر شیشه ای:

انواع بورت ساده بر اساس جنس بدنه :

بورت‌های ساده را می‌توان بر اساس جنس بدنه‌ی بورت نیز دسته‌بندی کرد. هر نوع بورت از نظر مقاومت شیمیایی، دقت اندازه‌گیری، استحکام، وزن، و قیمت با دیگری متفاوت است، و این تفاوت‌ها باعث می‌شود در کاربردهای خاص، انتخاب مناسبی باشند.

✅ انواع بورت ساده بر اساس جنس بدنه:

1. بورت شیشه‌ای (Glass Burette)

🔹 جنس:
شیشه بوروسیلیکات مقاوم (مانند Pyrex یا Duran).

🔹 ویژگی‌ها:

• مقاوم در برابر گرما و بسیاری از مواد شیمیایی.
• دارای درجه‌بندی دقیق و واضح.
• شفاف و امکان مشاهده‌ی کامل محلول داخل بورت را می‌دهد.

🔹 مزایا:

• دقت بالا (مناسب برای تیتراسیون‌های تحلیلی).
• مقاوم در برابر تغییر شکل حرارتی.
• قابل استفاده با بیشتر اسیدها، بازها و نمک‌ها.

🔹 معایب:

• شکننده.
• سنگین‌تر از انواع پلاستیکی.
• گران‌تر از نوع پلاستیکی.

🔹 کاربردها:

• آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، دارویی و صنعتی.
• تیتراسیون‌های دقیق که نیاز به مشاهده‌ی محلول دارند.

2. بورت پلاستیکی (Plastic Burette)

🔹 جنس:
پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP) یا پلی‌کربنات (PC).

🔹 ویژگی‌ها:

• سبک، نشکن، ارزان.
• درجه‌بندی معمولاً چاپی و کمتر دقیق از نوع شیشه‌ای.
• مقاومت شیمیایی وابسته به نوع پلاستیک.

🔹 مزایا:

• مناسب برای محیط‌هایی با خطر شکستگی.
• حمل و نقل آسان.
• مناسب برای آموزش و کارهای ابتدایی.

🔹 معایب:

• ممکن است با بعضی حلال‌ها (مثل استون، کلروفرم) ناسازگار باشد.
• دقت کمتر.
• به‌مرور ممکن است تغییر رنگ یا تغییر شکل بدهد.

🔹 کاربردها:

• مدارس و دانشگاه‌ها (برای آموزش).
• آزمایشگاه‌هایی که ایمنی اولویت دارد.
• محلول‌های کم‌خطر یا رقیق.

3. بورت تفلونی (PTFE Burette) – کمیاب‌تر

🔹 جنس:
پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE)

🔹 ویژگی‌ها:

• بسیار مقاوم در برابر مواد شیمیایی خورنده.
• مقاوم در برابر دماهای بالا.
• معمولاً در ترکیب با شیشه یا به‌عنوان لاینر داخلی استفاده می‌شود.

🔹 مزایا:

• ایده‌آل برای مواد بسیار خورنده (مثل اسیدهای قوی، محلول‌های اکسنده).
• طول عمر بالا.

🔹 معایب:

• بسیار گران‌قیمت.
• کمتر شفاف (امکان مشاهده‌ی محلول به‌خوبی وجود ندارد).
• نسبتاً کمیاب در بازار عمومی.

🔹 کاربردها:

• صنایع خاص (مانند پتروشیمی، داروسازی، صنایع معدنی).
• تیتراسیون‌هایی با محلول‌های بسیار خورنده یا خاص.

🔎 نکته های مهم در هنگام خرید بورت:

اگر بخواهی برای تیتراسیون اسید قوی با باز قوی در محیط آموزشی کار کنی → بورت پلاستیکی یا شیشه‌ای ارزان‌قیمت مناسب است.

اگر در حال اندازه‌گیری‌های بسیار دقیق در یک آزمایشگاه صنعتی هستی → بورت شیشه‌ای دقیق یا حتی با شیر تفلونی گزینه بهتری است.

اگر با مواد بسیار خورنده مانند HF (اسید هیدروفلوئوریک) یا اسید نیتریک غلیظ سر و کار داری → بورت تفلونی بهترین انتخاب است.

خرید انواع بورت ساده:

زرین پیرکس وارد کننده و تولیدکننده انواع بورت ساده شیر شیشه ای و شیر تفلون درایران است. از این رو میتوانید به صورت غیرحضوری نسبت به ثبت سفارش انواع بورت ساده اقدام و در کمترین زمان ممکن آن را دریافت نمایید.