استوانه مدرج آزمایشگاهی(مزور آزمایشگاهی) یکی از ابزارهای پرکاربرد در آزمایشگاه است که برای اندازهگیری دقیق حجم مایعات استفاده میشود. این وسیله معمولاً استوانهای شکل است و دارای درجهبندیهای دقیقی روی بدنه خود است که امکان خواندن حجم مایع را فراهم میکند.
انواع استوانه مدرج آزمایشگاهی از نظر جنس:
شیشه ای (Glass Graduated Cylinder):
- جنس: معمولاً از بوروسیلیکات (مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی) ساخته میشود.
- مزایا: دقت بالا، مقاوم در برابر خوردگی، قابلیت استفاده با حلالهای آلی و اسیدها.
- معایب: شکننده، ممکن است در اثر ضربه بشکند.
- کاربرد: اندازهگیری حجم مایعات در آزمایشهای شیمیایی، زیستشناسی و پزشکی.
پلاستیکی (Plastic Graduated Cylinder):
- جنس: معمولاً از پلیپروپیلن (PP) یا پلیمتیلپنتن (PMP) ساخته میشود.
- مزایا: سبک، نشکن، ارزانتر از شیشه، مناسب برای محیطهای آموزشی.
- معایب: مقاومت کم در برابر حلالهای قوی مانند استون یا برخی اسیدهای غلیظ.
- کاربرد: آزمایشهای عمومی، محیطهای آموزشی، و مواقعی که خطر شکستن شیشه وجود دارد.
انواع استوانه مدرج آزمایشگاهی از نظر ابعاد و دقت:
استوانه مدرج آزمایشگاهی با دقت بالا (Class A):
دارای تلرانس حجمی بسیار کم (دقت بالا).
مناسب برای اندازه گیریهای دقیق در آزمایشگاه های شیمی و تحقیقاتی.
استوانه مدرج آزمایشگاهی با دقت معمولی (Class B):
دقت کمتری نسبت به کلاس A دارد اما برای بسیاری از کاربردهای معمولی کافی است.
مناسب برای آزمایشهای آموزشی و عمومی.
استوانه مدرج آزمایشگاهی با دهانه باریک (Narrow Mouth):
طراحی شده برای کاهش خطای تبخیر و ریختن مایع.
مناسب برای مایعات فرار یا گرانقیمت.
استوانه مدرج آزمایشگاهی با دهانه گشاد (Wide Mouth):
برای ریختن راحتتر مواد جامد یا ویسکوز استفاده میشود.
مناسب برای مخلوط کردن و انتقال مواد چسبنده.
حجم های رایج استوانه مدرج آزمایشگاهی :
استوانه های کوچک (10 تا 100 میلیلیتر): برای اندازهگیری حجمهای کم با دقت بالا.
استوانه های متوسط (250 تا 500 میلیلیتر): برای اندازهگیریهای معمولی در آزمایشگاه.
استوانه های بزرگ (1000 تا 2000 میلیلیتر): برای حجمهای زیاد، معمولاً در صنعت یا آزمایشگاههای بزرگ.
کاربردهای استوانه مدرج آزمایشگاهی :
اندازهگیری حجم مایعات در آزمایش های شیمی و زیستشناسی.
تهیه محلولها با غلظت دقیق.
انتقال مایعات با کنترل حجم.
مطالعات چگالی (با ترکیب ترازو و استوانه مدرج).
نکات مهم در استفاده از استوانه مدرج آزمایشگاهی :
هنگام خواندن حجم، سطح مایع باید همتراز با خط دید (مُنِیسک) باشد.
برای دقت بیشتر، از کوچکترین استوانه متناسب با حجم مایع استفاده کنید.
از شستوشوی مناسب بعد از استفاده برای جلوگیری از آلودگی اطمینان حاصل کنید.
مقایسه استوانه مدرج آزمایشگاهی پایه گرد و پایه شش گوش
استوانه های مدرج از نظر طراحی پایه به دو نوع پایه گرد (Circular Base) و پایه شش گوش (Hexagonal Base) تقسیم میشوند. هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند که در آزمایشگاههای مختلف کاربرد پیدا میکنند.
استوانه مدرج آزمایشگاهی با پایه گرد
مزایا:
✅ پایداری نسبی روی سطوح صاف: در شرایط عادی روی میز آزمایشگاه به خوبی قرار میگیرد.
✅ ساختار ساده و ارزانتر: معمولاً قیمت کمتری نسبت به نوع شش گوش دارد.
✅ مناسب برای کاربردهای عمومی: برای اندازهگیریهای معمولی در آزمایشگاههای آموزشی و تحقیقاتی کافی است.
معایب:
❌ پایدار نبودن روی سطوح ناهموار یا شیبدار: احتمال واژگونی بیشتر است.
❌ لغزندگی بیشتر: در صورت ریختن مایعات چرب یا مواد لغزنده، ممکن است به راحتی بلغزد.
استوانه مدرج آزمایشگاهی با پایه شش گوش
مزایا:
✅ پایداری بسیار بالاتر: طراحی شش گوش از چرخیدن یا لغزش استوانه جلوگیری میکند.
✅ ایمنی بیشتر در محیطهای پرترافیک آزمایشگاه: کاهش خطر واژگونی و شکستن (بهویژه در مدلهای شیشهای).
✅ مناسب برای مایعات خطرناک یا گرانقیمت: چون احتمال ریختن کمتری دارد.
معایب:
❌ گرانتر بودن: به دلیل طراحی خاص، معمولاً قیمت بالاتری دارد.
❌ سنگینتر و حجیمتر: ممکن است فضای بیشتری روی میز آزمایشگاه اشغال کند.
کدام را انتخاب کنیم؟
اگر هزینه کم مهم است و آزمایشهای ساده انجام میدهید → پایه گرد مناسبتر است.
اگر با مواد خطرناک یا گران قیمت کار میکنید یا آزمایشگاه شلوغی دارید → پایه شش گوش گزینه بهتری است.
استوانه مدرج آزمایشگاهی کالیبره، نوعی استوانه اندازه گیری حجم است که با دقت بالا کالیبراسیون (درجه‌بندی) شده و معمولاً مطابق با استانداردهای بین‌المللی (مانند ISO یا ASTM) ساخته میشود. این نوع استوانه‌ها دارای گواهی کالیبراسیون (Certificate of Calibration) هستند که دقت اندازهگیری آنها را تأیید میکند.
ویژگی‌های استوانه مدرج آزمایشگاهی کالیبره:
✅ دقت بسیار بالا (خطای حجمی کم، معمولاً ±۰.۵٪ یا بهتر).
✅ مطابق با استانداردهای آزمایشگاهی (مثل Class A در استاندارد DIN یا ISO).
✅ دارای گواهی کالیبراسیون که نشان‌دهنده صحت اندازهگیری است.
✅ جنس باکیفیت (معمولاً بوروسیلیکات شیشهای برای مقاومت شیمیایی و حرارتی).
کاربردهای استوانه مدرج آزمایشگاهی کالیبره:
آزمایشگاههای کنترل کیفیت (QC) و تحقیقاتی
- اندازهگیری دقیق حجم در صنایع داروسازی، غذایی و شیمیایی.
تست‌های استاندارد شده (مطابق ASTM یا ISO)
- در آنالیزهای شیمیایی که دقت حجمی بسیار مهم است.
کالیبراسیون سایر ابزارهای حجم‌سنجی
- به عنوان مرجع برای تنظیم پیپت‌ها، بورت‌ها و سایر ظروف اندازهگیری.
محیطهای پزشکی و بیوتکنولوژی
- تهیه محلول‌های استاندارد با غلظت دقیق (مثل بافرها یا محلول‌های کالیبراسیون).
صنایع نفت و پتروشیمی
- اندازهگیری دقیق حلال‌ها و مواد شیمیایی با ارزش بالا.
نکات مهم هنگام استفاده از استوانه مدرج کالیبره:
از کوچکترین استوانه متناسب با حجم مایع استفاده کنید تا خطای خواندن کم‌تر شود.
همیشه سطح مایع (مِنِیسک) را در راستای چشم بخوانید تا خطای دید نداشته باشید.
پس از استفاده، آن را با محلول مناسب بشویید تا آلودگی بین آزمایش‌ها منتقل نشود.
محیطهای پزشکی و بیوتکنولوژی
- تهیه محلول‌های استاندارد با غلظت دقیق (مثل بافرها یا محلول‌های کالیبراسیون).
صنایع نفت و پتروشیمی
- اندازهگیری دقیق حلال‌ها و مواد شیمیایی با ارزش بالا.
نکات مهم هنگام استفاده از استوانه کالیبره:
🔹 از کوچکترین استوانه متناسب با حجم مایع استفاده کنید تا خطای خواندن کم‌تر شود.
🔹 همیشه سطح مایع (مِنِیسک) را در راستای چشم بخوانید تا خطای دید نداشته باشید.
🔹 پس از استفاده، آن را با محلول مناسب بشویید تا آلودگی بین آزمایش‌ها منتقل نشود.
نوشته شده توسط زرین پیرکس
نوشته شده توسط زرین پیرکس
صدور فاکتور رسمیطبق درخواست مشتریان حقیقی و حقوقی
تحویل فوری تهرانارسال با پیک شما + امکان مراجعه حضوری
ارسال اکسپرس به سراسر ایرانفقط باربری و تیپاکس طبق هماهنگی
ضمانت اصالت و تضمین قیمتارائه برترین برندهای دنیا با کمترین قیمت
تمامی حقوق این قالب محفوظ است - طراحی سایت توسط سئو نود
